Το ιερό λείψανο

Η μαρμάρινη σαρκοφάγος στην οποία φυλάσσεται το Ιερό Λείψανο του Αγίου Δονάτου   -   Μουράνο

• Δείτε εδώ βίντεο από λιτανείες του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Δονάτου
• Διαβάστε εδώ για τις λιτανείες του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Δονάτου 

Το καστρο της Κασσιώπης στην Κέρκυρα

Το ιερό σκήνωμα πέρασε μια σειρά από περιπέτειες από τον θάνατο του μέχρι και την επιστροφή τμήματος του στην Παραμυθιά. Ο Αγιος Δονάτος πέθανε το 387 και τάφηκε κοντά στο ναό που ίδρυσε εκείνος και σε τάφο που τον ετοίμασε μόνος του στην περιοχή της Παραμυθιάς Γλυκή. Για λόγους ασφαλείας (από την κάθοδο διαφόρων φυλών), το 604 το ιερό λείψανο του Αγίου Δονάτου μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα όπου και παρέμεινε υπό φύλαξη στην Κασσιώπη. Λαός και κλήρος που το συνοδευαν, βρήκαν καταφύγιο από τον επίσκοπο Κερκύρας Αλκίσωνα, ο οποίος τους φιλοξένησε στο κάστρο της Κασσιώπης. 
Έτσι και αλλιώς την Παραμυθιά και την Κέρκυρα, συνδέει και τα ιερά λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα και της Αγίας Θεοδώρας, τα όποια μετά την Κωνσταντινούπολη και πριν την μεταφορά του στην Κέρκυρα, φιλοξενήθηκαν επι σειρά ετών στην Παραμυθιά. 

H Λειψανοθήκη της Παραμυθιάς

Επισης το 604 από τρεις επιστολές του αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου πάπα Ρώμης πληροφορούμαστε ότι η Κασσιώπη έγινε το επίκεντρο διενέξεων μεταξύ του επισκόπου Κερκύρας Αλκίσωνα και του επισκόπου Ευροίας Ιωάννη.Λίγα χρονια πριν, τον Μάιο του 591, ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος είχε εκδώσει διαταγή προς τον ύπαρχο των πραιτωρίων του Ιλλυρικού Ιοβίνο, με την οποία πρόσταζε τους επιχώριους επισκόπους, που βρίσκονταν ακόμη στις έδρες τους, να φιλοξενήσουν τους συναδέλφους τους που είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις πόλεις τους, όταν ήλθαν οι βάρβαροι. Τότε ο Αλκίσων διαμαρτυρήθηκε στον αυτοκράτορα Μαυρίκιο, ο οποίος ανάθεσε την υπόθεση στον μητροπολίτη Νικοπόλεως Ανδρέα, ως προϊστάμενο της μητροπολιτικής περιφέρειας, στην οποία ανήκε η επισκοπή της Κέρκυρας. Ο Νικοπόλεως Ανδρέας, δικαίωσε τον Κερκύρας, ενώ δεν είναι σαφές αν ο Ευροίας συμμορφώθηκε. Αργότερα, ο νέος επίσκοπος Ευροίας Ιωάννης, ανακίνησε το ζήτημα και απέσπασε από το διάδοχο του Μαυρικίου Φωκά διάταγμα που ακύρωνε τη μητροπολιτική απόφαση και αναγνώριζε τη δικαιοδοσία του επί της Κασσιώπης. Ο Αλκίσων, όμως, δεν εγκατέλειψε τον αγώνα του και κατέφυγε στον ανώτατο προϊστάμενό του τον πάπα Ρώμης Γρηγόριο τον Μέγα τον Διάλογο, στου οποίου τη δικαιοδοσία τότε ανήκε, όπως και ολόκληρο το Ανατολικό Ιλλυρικό δηλαδή η σημερινή βαλκανική χερσόνησος πλην της Θράκης. Συμφωνήθηκε ότι ο Ευροίας θα παρέμενε φιλοξενούμενος στην Κασσιώπη χωρίς, όμως, να προβαίνει σε ενέργειες που θα έθιγαν την κανονική δικαιοδοσία του Κερκύρας και έτσι έληξε το ζήτημα. 

Βενετία - νησί Μουράνο.Ναός Παναγίας και Αγίου Δονάτου

Το 1125 ο Ενετός Δόγης Domenico μετέφερε το ιερο σκήνωμα στην Ιταλία, οποίο και παρέμεινε στην Βενετία στο νησί Μουράνο στο ναό της Παναγίας, όπου και τοποθετήθηκε σε περίλαμπρο βάθρο. Το ιερό λείψανο του Αγίου Δονάτου τιμήθηκε ιδιαίτερα από τους Ιταλούς πιστούς. Με τον εντοπισμό του Λειψάνου στην Ιταλία δημιουργήθηκε μια επιτροπή επιστροφής του λειψάνου στην Παραμυθιά με προεδρο τον αύμνηστο εκπαιδευτικο Αποστολάκη και μετά από μεγάλο αγώνα και με την καταλυτική συνεισφορά του Μητροπολίτη Παραμυθιάς κ.κ Τίτου, τμήμα του ιερού λειψάνου επέστρεψε στην Παραμυθιά. Εναποτέθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δονάτου στην Παραμυθιά. Το ιερό λείψανο έστρεψε στην Παραμυθιά τον Σεπτέμβριο του 2000 με όλη την Θεσπρωτία να υποδέχεται τον Άγιο της στην είσοδο της πόλης, σε μια μέρα που έμεινε χαραγμένη στις μνήμες όλου του κόσμου.